Teheccüd veya Gece Namazı Nedir ?

Geceleyin uyanıp kılınan namaza teheccüd namazı denir.
Teheccüd sözlükte, uyumak ve uyanmak manasında olup, zıt anlamlı kelimelerdendir. Daha sonra gece uyanıp namaz kılan kimseye, bu kökten türetilmiş “hecûd” denilmiş ve böylece teheccüd, terim olarak namaz ve Allah’ı zikir için gece uyanmak manasında kullanılmıştır. Genellikle yatsı namazından sonra, daha uyumadan veya bir miktar uyuduktan sonra kılınan namaza gece namazı (salatü’l-leyl) denir. Gece uykusu bölünerek kalkıp kılınan namazlara ise teheccüd namazı denir.

Tabiinin büyüklerinden Esved ile Alkame: “Teheccüd uykudan sonradır” demişlerdir. Hatta hiç uyumaksızın bütün geceyi ibadetle geçirmeyi adet edinmek mekruh sayılmıştır. (Tecrid-i Sarih Tercümesi) Buhârî’nin Amr b. el-As’dan (ra) rivayetine göre bir kere Resulullah (asm) Abdullah b. Amr’e “Ey Abdullah! Senin her gün oruç tuttuğun ve her gece baştan başa namaz kıldığın haberi bana ulaşmadı mı sanırsın ” buyurmuşlardır. Abdullah da, “Evet öyledir, ya Resulullah! Bütün gece namaz kılarım” demiştir. Resûl-i Ekrem, “Sakın öyle yapma. Kâh oruç tut, kâh iftar et, gecenin bir kısmında namaz kıl, bir kısmında uyu” buyurmuştur.

Eğer gece teheccüt namazına kalkacak isek vitir namazını geciktirip teheccüdün ardından gecenin son namazı olarak kılmamız daha faziletlidir. Vitir namazı gecenin son namazı olarak teşrî kılınmıştır. Gece kalkmak konusunda problem yaşayanlar için bu namaz gene yatmadan önceki son namaz olmalıdır. Yani teheccüdü bu namazdan önce kılmalıdır. Teheccüt ve vitir namazları geceye bırakıldığı zaman, namaz tesbihatını yatsı namazından sonra yapmak gerekir. Vitir namazından sonra ayrıca muhtelif duâlar ve virdler yapılabilir.

Aşagıdaki Resimli Anlatım 2 Rekatta Selam Verilecek Şekilde Hazırlanmıştır.
Eğer 2′den Fazla 4-8-10-12 Rekat kılmak istiyorsanız Bu 2 Rekatı Aynı Şekilde Tekrarlayarak Gerçekleştirebilirsiniz. ( Örneğin; 8 reket kılmak istiyorsanız, 2 rekatlık bu namazı 4 defa kılmanız yeterli olacaktır. 2×4=8)

---------------------

Tehecüd ve Gece Namazının 2 Rekat Şeklinde Kılınışı

1. Rekatın Kılınışı

Niyet Edilir (Erkek)

Niyet Edilir (Kadın)

Niyet Edilir

Abdest alınıp, ayakta olarak kıbleye dönülür. Ayakların arası dört parmak açıklıkta olur.

Kadınlar, vücûdun şekli belli olmayacak şekilde, tepeden tırnağa kadar örtünür. Yalnız eller ve yüz açık kalır.

Ellerini kol ağzından dışarı çıkarmaz. Namazda, kadınlar için en iyi örtülü olmanın en kolay şekli, ellerini de örtecek geniş bir başörtüsü ve ayaklarını da örtecek, geniş ve uzun bir etektir.

Önce “Niyet ettim Allah rızası için Nafile Namazı kılmaya”diyerek niyet edilir.

Tekbir Getirilir (Erkek)

Tekbir Getirilir (Kadın)

 Tekbir Alınır

“Allahü ekber” diyerek iftitâh tekbîri alınır.

Erkekler tekbîr alırken; ellerin içi kıbleye karşı ve parmak araları normal açıklıkta bulunur. Başparmaklar kulak yumuşağına değdirilerek eller yukarıya kaldırılır.

Kadınlar tekbîr alırken; ellerinin içi kıbleye karşı, parmak araları normal açıklıkta ve parmak uçları omuz hizâsına gelecek şekilde ellerini yukarıya kaldırırlar.

Kıyam Edilir (Erkek)

Kıyam Edilir (Kadın)

Kıyam

Tekbîrden sonra eller bağlanır. Kıyamda yani ayakta iken secde edilecek yere bakılır.

Erkekler sağ elin avucu, sol elin üzerinde ve sağ elin baş ve küçük parmağı sol elin bileğini kavramış olarak ellerini göbek altında bağlarlar.

Kadınlar Sağ el sol elin üzerinde olacak şekilde ellerini göğüs üstüne koyarlar. Erkeklerde olduğu gibi sağ elin parmakları ile sol elin bileğini kavramazlar. Elleri baş örtüsünün altında tutmaya çalışmalıdır.

Eller bu şekilde bağlantıktan sonra, Ayakta sırasıyla;

- Sübhâneke okunur,

- Eûzü Besmele çekilir,

- Fâtiha Sûresi okunur, (Ardından ‘Âmin’ denir.)

-Zamm-ı sûre okunur. Meselâ, Kul hüvallâhü ehad… okunur. (Zamm-ı sûre, namazda okunan sûrelere denir.)

Rükûya Gidilir (Erkek)

Rükûya Gidilir (Kadın)

Rükû

“Allahü ekber” diyerek rükü’a varılır yani bel doksan derece eğilir.

Burada üç defa  Sübhâne rabbiye’l-azîm denilir.

Rükü’da iken ayakların üzerine bakılır.

Erkekler rükü’da, parmaklarını açıp, dizlerin üstüne kor. Sırtını ve başını düz tutar. Bacaklarını ve kollarını dik tutarlar.

Kadınlar rükûda, sırtını ve başını, bacaklarını, kollarını dik tutmaz. Sırtlarını biraz meyilli tutarak erkeklerden daha az eğilirler. Ellerini parmaklarını açmayarak dizleri üzerine koyarlar ve dizlerini biraz bükük bulundururlar.

Doğrulurken (Erkek)

Doğrulurken (Kadın)

Doğrulurken

Rükû’da üç defa  Sübhâne rabbiye’l-azîm dedikten sonra, doğrulurken  “Semiallahü limen hamideh” diyerek rükü’dan kalkılır ve tam doğrulunca da ayakta  Rabbenâ leke’l-hamd denilir.

Secdeye Varılır (Erkek)

Secdeye Varılır (Kadın)

Secdeye Varılır

Sonra,  “Allahü ekber” diyerek secdeye varılır.

Secdeye inerken önce dizler, sonra eller, daha sonra da burun ve alın yere konur. Secdede baş iki elin arasında ve hizâsında bulunur. El parmakları birbirine bitişiktir. Secdede iken ayaklar kaldırılmaz. Secdede gözler kapalı olmaz. Burada üç kere  Sübhâne rabbiye’l-a’lâ denilir.

Erkekler, secdede dirseklerini yanlarından uzak, kollarını yerden kalkık bulundururlar. Ayaklar, parmaklar üzerine dik tutulur ve parmak uçları kıbleye gelecek şekilde yere konur.

Kadınlar, secdede kollarını yanlarına bitişik hâlde bulundururlar.Ayaklar bitişik olarak parmaklar üzerine dik tutulur ve parmak uçları kıbleye gelecek şekilde kıvrılarak yere konur.

Not: Secde süresince ayakların her ikisinin de yerden kesilmesi namazı bozar. Ancak bir rükün yerine getirilinceye kadar ayakların ikisi veya biri yerde olursa namaz geçerlidir. Buna göre az da olsa ayaklardan ikisi ya da biri secde anında yere değmişse namaz olur. Fakat secde boyunca ayaklardan biri bile yere hiç değmediyse namaz olmaz.

Oturulur (Erkek)

Oturulur (Kadın)

Oturulur (Teşehhüd)

“Allahü ekber” diyerek başını secdeden kaldırıp diz üstü oturulur.

Otururken, parmaklar dizlerin hizâsına gelecek şekilde eller uylukların üzerine konur ve kucağa bakılır.

Burada Sübhânallah diyecek kadar kısa bir an oturulur.

 Erkekler bu oturuşta, sol ayağını yere yayarak onun üzerine oturur, sağ ayak, parmakları kıbleye yönelmiş durumda dik tutulur.

Kadınlar ise, ayaklarını yatık olarak sağ tarafına çıkarır ve öylece otururlar.

Tekrar Secdeye Varılır (Erkek)

Tekrar Secdeye Varılır (Kadın)

Tekrar Secdeye Varılır

Tekrar,  “Allahü ekber” diyerek secdeye varılır.

Burada üç kere  Sübhâne rabbiye’l-a’lâ denilir.

2. Rekatın Kılınışı

Kıyama Durulur (Erkek)

Kıyama Durulur (Kadın)

Kıyama Durulur

“Allahü ekber” deyip ayağa kalktıktan sonra ikinci rekat başlamış olur.

Ayağa kalkınca elleri bağlayıp  “Besmele” çekilir.

Fâtiha Sûresi okunur, (Ardından ‘Âmin’ denir.)

-Zamm-ı sûre okunur. Meselâ,  İnnâ a’taynâ… okunur. (Zamm-ı sûre, namazda okunan sûrelere denir.)

Sonra  “Allahü ekber” diyerek rükûa gidilir.

Rükûya Gidilir (Erkek)

Rükûya Gidilir (Kadın)

Rükû

“Allahü ekber” diyerek rükü’a vardıktan sonra Rükû’da üç defa Sübhâne rabbiye’l-azîm denilir.

Doğrulurken (Erkek)

Doğrulurken (Kadın)

Doğrulurken

Rükû’da üç defa  Sübhâne rabbiye’l-azîm dedikten sonra, doğrulurken  Semiallahü limen hamideh diyerek rükü’dan kalkılır ve tam doğrulunca da ayakta  Rabbenâ leke’l-hamd denilir.

Secdeye Varılır (Erkek)

Secdeye Varılır (Kadın)

Secdeye Varılır

Sonra,  “Allahü ekber” diyerek secdeye varılır.

Secdeye inerken önce dizler, sonra eller, daha sonra da burun ve alın yere konur. Secdede baş iki elin arasında ve hizâsında bulunur. El parmakları birbirine bitişiktir. Secdede iken ayaklar kaldırılmaz. Secdede gözler kapalı olmaz. Burada üç kere  Sübhâne rabbiye’l-a’lâ denilir.

Oturulur (Erkek)

Oturulur (Kadın)

Oturulur (Teşehhüd)

“Allahü ekber” diyerek başını secdeden kaldırıp diz üstü oturulur.

Burada Sübhânallah diyecek kadar kısa bir an oturulur.

Tekrar Secdeye Varılır (Erkek)

Tekrar Secdeye Varılır (Kadın)

Tekrar Secdeye Varılır

Tekrar,  “Allahü ekber” diyerek secdeye varılır.

Burada üç kere  Sübhâne rabbiye’l-a’lâ denilir.

Tahiyyata Oturulur (Erkek)

Tahiyyata Oturulur (Kadın)

Tahiyyata Oturulur

“Allahü ekber” diyerek başını secdeden kaldırıp diz üstü oturulur.

Oturunca sırasıyla;

- Ettehiyyâtü okunur,

- Allâhümme Salli okunur,

- Allâhümme Bârik okunur,

-Rabbenâ duaları “Rabbenâ Âtina” ve “Rabbenâğfirlî” okunur.

Selam Verilir (Erkek)

Selam Verilir (Kadın)

Selam Verme

Dualar bitince yüzümüzü önce sağ tarafa çevirerek  Es-selâmü aleyküm ve rahmetullah deriz.

Selâm verirken omuzlara bakılır.

Sonra yüzümüzü sol tarafa çevirerek Es-selâmü aleyküm ve rahmetullah deriz.